Schrijfvaardigheid kinderen holt achteruit

Blog

Details: Hits: 5429

Schrijfvaardigheid van kinderen holt achteruit

Scholen en deskundigen luiden de noodklok wegens het falende Nederlandse schrijfonderwijs. Voor ruim 30 procent van de leerlingen is netjes of mooi automatisch schrijven namelijk een lastige klus.

Leesbaar en vlot schijven lukt niet. Het levert ze soms zelfs een zere hand op. Einde groep 4 heeft bijna de helft van de basisscholieren een slecht of onleesbaar handschrift. De 'noodklok' is een ommezwaai, als je bedenkt dat de PO-raad een paar jaar terug in het AD nog berichtte:

,,We moeten leerlingen alles meegeven voor de toekomst, 21ste-eeuwse vaardigheden bijbrengen en ze niet leren hoe het 50 jaar geleden was,'' zegt woordvoerder Harm van Gerven. ,,De staatssecretaris wil ook een nieuwe discussie over de kerndoelen in het onderwijs en ik kan me voorstellen dat er minder waarde aan wordt gehecht. Als de kinderen de fijne motoriek maar leren.''

In dit bericht lezen we ook dat de Onderwijsinspectie scholen vrij laat in het aanleren van de schrijfvaardigheden. Als kinderen maar met een pen overweg kunnen... De reactie van schrijfpedagoge Greetje Arends spreekt dit tegen:

,,Schrijven is heel belangrijk voor je hersenen. Het is de beweging die je met schrijven maakt. Die is goed voor de ontwikkeling van de hersenen, met name voor het deel dat de emotionaliteit bevordert. Die beweging maak je niet met je toetsenbord.''

Ondergeschoven kindje

Kinderen moeten kilometers maken om zich het automatisch schrijven eigen te maken, wat nodig is om als schrijvend de aandacht bij de les te kunnen houden. En juist daar zit de crux, want waar tot een jaar of 10 geleden schrijfles dagelijkse kost was, oefenen kinderen het schrijven nu steeds minder. Ook op de PABO's is het schrijfonderwijs een ondergeschoven kindje geworden.

Hier komt nog bij dat kleuters motorisch minder ontwikkeld zijn dan vroeger.. De motoriek wordt tegenwoordig namelijk veel minder gestimuleerd. Voor een goede motorische ontwikkeling zijn spelactivieiten als buiten spelen, knutselen en kleuren, onontbeerlijk. Maar die hebben helaas maar al te vaak plaats moeten maken voor tv, mobiel en laptop. Ouders hebben ook minder tijd om het spelen te stimuleren, terwijl juist een ontwikkelde fijne motoriek essentieel is voor een goede schrijfbeweging.

Reacties uit het onderwijsveld

Vele basisschool leerkrachten reageren op facebook en twitter op het gelijknamige artikel in het AD. Een greep uit de reacties:

"Kinderen gaan ook eerder naar groep 3. Denk aan de herfstkinderen. Hun fijne motoriek heeft zich nog niet voldoende kunnen ontwikkelen. Ik zou er voor pleiten om pas na kerst in groep 3 te gaan schrijven!"

"Wat dacht je van de najaars kinderen die eerst nog een half jaartje extra kleuteren. En nu dus soms nog onrijp in de derde groep zitten. Het valt mij op dat het sinds die tijd enorm achteruit holt en kinderen te jong zijn om goed tot leren te komen."

"Als juf van groep 3 en MRT-er herken ik dit ook. Kinderen komen steeds minder motorisch vaardig groep 3 in. Het helpt om bijvoorbeeld elke week een paar kleine motorische spelletjes tussendoor te doen met de klas (klapspelletjes, arm- en vingeroefeningen etc.) En wekelijks een motoriek circuit of iets dergelijks met de motoriekmaterialen uit je kast. Je moet er wel bewust de tijd voor nemen en inplannen anders vergeet je het!"

"Schrijven wordt te vaak (in mijn ervaringen in scholen) afgeraffeld. Weinig tot geen eisen aan zit- en schrijfhouding, geen actieve begeleiding van kinderen met een verkeerde pengreep, klassikale overgangen van potlood naar pen, weinig investering in 3-kantig materiaal, enzovoort. En als kinderen hun veters eind groep 5 niet kunnen strikken (en niet één) dan denk ik dat er sowieso te weinig oefening zou kunnen zijn / aandacht is voor de fijne motoriek."

Docenten op de middelbare scholen merken op dat steeds vaker leerlingen de klassikale aantekeningen niet kunnen bijhouden.of hun eigen handschrift niet kunnen lezen! Wel zo vervelend, als je niet kunt lezen wat je op een toetsvraag geantwoord hebt...

Remedie

Wat is de remedie? Het automatisch leren schrijven moet weer prioriteit krijgen in de kerndoelen basisonderwijs, zodat de scholen hun lessen aan kunnen passen en de PABO's hun curriculum. En de ouders? Die kunnen hun kind altijd nog naar een vrijeschool sturen, want daar leert het nog met krijt, potlood, ganzenveer en vulpen schrijven. Het schrijft dagelijks met de hand en het krijgt vormtekenlessen om de coordinatie te oefenen.

Meer informatie

Wilt u meer weten over schrijfonderwijs? Doe uw voordeel dan met Schrijven Info met uiteenlopende informatie over schrijfproblemen en schrijfmethoden. Met (wetenschappelijk) artikelen, nieuws en blogs. Schrijven Info is onderdeel van het Vakinformatie Portaal voor Leraren Basisonderwijs, dus vergeet u vooral niet om eens rond te kijken in dit unieke portaal!

Blog